Dar Dokuma Makineleri
Giyim sektöründe hızlı ve yüksek miktarda ürün tüketilmesinden dolayı üretilen dar dokuma ürünlerde üretiminin seri bir şekilde yapılması gerekmektedir. Gelişen teknolojiyle birlikte Dar Dokuma sektöründe de daha seri üretimin yapılabilmesini destekleyen Dar Dokuma Makineleri tasarlanmıştır.
Dar Dokuma Makineleri ile ürünler ya da pasajlar halinde bölgesel dokuma işlemi yapılarak çeşitli özellik ve ölçülere sahip farklı bantlar dokunabilir. Bu makinelerin işletim sistemi diğer dokuma makinelerine göre farklılıklara sahiptir. Dar dokuma makinelerinin en önemli özellikleri belki de esnek bir yapıya sahip olmalarıdır. Bu yüzden seri üretim yapılmak istendiğinde bu makineler oldukça yüksek verimlilik sağlar.
Dar Dokuma Makineleri çalışma hızlarını etkileyen belli başlı unsurlar vardır. Her bir değişken unsur seri üretim sürecini etkilemektedir. Makine hızını etkileyen unsurları şu şekilde sıralamak mümkündür:
❖ Bant adedi,
❖ Genişliği,
❖ Desen mekanizması,
❖ Çerçeve adedi,
❖ Kullanılan hammadde (iplik)
Bu etkenler göz önünde bulundurularak dar dokuma makine hızının ulaşabileceği hız dakikada 750 devir, dakikada 1200 devir ve dakikada 1400 devir olmak üzere değişiklik göstermektedir. Elbette bu değişiklikler makinede üretilecek ürüne göre belirlenmektedir. Dokuma tezgahlarına özgü olan dar dokuma makinelerinde çözgü, özel olarak tasarlanmış ve geliştirilmiştir.
Dar dokuma makinesinde kaç adet pasaj var ise o kadar sayıda çözgüler yerleştirilir. Her bir pasaj için ayrı olarak yerleştirilen çözgü sadece o pasaj için üretim yapmaktadır. Dar dokuma tezgâhları kendi içinde dört farklı olacak şekilde ayrılmaktadır. Bu ayrımlar yapılırken dikkate alınan özellikleri ise ağız kısımlarındaki açıklıktır. Bu açıklık üretilen malzemede yüzey oluşturmaya neden olduğu için makineler bu özelliğe göre sınıflandırılır.
Dar Dokuma Makine Türleri
Dar dokuma makineleri şu şekilde ayrılır:
- Eksantrik Dar Dokuma Makineleri (Kamlı): Desen çıkarma işleminin az olduğu küçük desenleri dokunabilen ve buna rağmen en yüksek devir sayısında çalışma olanağının olduğu dokuma tezgahlarıdır.
- Armürlü Dar Dokuma Makineleri (Baklalı): Kamlı dokuma makinelerine oranla daha büyük desen dokuma özelliği bulunan, delikli karton ya da elektronik sistemler aracılığı ile desen programlaması yapılabilen dokuma makineleridir.
- Jakar Kartonlu Dar Dokuma Makineleri: Çok yüksek desenleme kabiliyetine sahip olan makinelerdir. Özellikle girintileri fazla olan desenlerin yapılmasında tercih edilir.
- Elektronik Jakar Tertibatlı Dar Dokuma Makineleri
Dar Dokuma Makine Çeşitleri
Dar dokuma makinelerinde bulunan atkı atma sistemine göre de makineler farklılık göstermektedir. Atkı atma sistemlerindeki farklılıklara göre Dar Dokuma Makine Çeşitleri şunlardır:
- Makaralı – Mekikli Atkı Atma Sistemi: Özellikle jakarlı dar dokuma makinelerinde kullanımı bulunan atkı atma sistemi en eski tekniklerden biridir. Mekik denilen yarım elips formunda bulunan bir aracın makara kısmı olarak bilinen sanlı atkı ipliği sistemini ifade eder. Her dokuma pasajında atkı atma işlemini gerçekleştirebileceği tek mekik ya da renkli iplerinde bulunabileceği çoklu atkı atma işlemini gerçekleştiren birden fazla mekik sistemi vardır.
- İğneli Tezgâh Atkı Atma Sistemi: Genellikle dar dokuma yapılan makinelerde bulunan iğneli Tezgâh atkı atma sistemi, ipliğinin çift olduğunu ve aralıkları olmadan atkı ipliğini beslemeye yarayan bir düzene sahip olduğunu söylemek mümkündür. Bu tezgâh tipinde atkı ipliği yarım ay şeklinde olup, ucunda bulunan delikten aldığı hareket ile örme iğnesi üzerinde atkı atma işleminin gerçekleştirildiği bir tezgahtır. Atılan her bir atkı, atıldığı kısmın karşısında bulunan kenar bölgesinde değişik şekillerde görülmektedir.
- İğneli Atkı Atma Sistemi: İğneli atkı atma sistemine sahip olan dar dokuma makinelerinde her dokuma pasajı için orak şeklinde bir kanca bulunur. Bu kanca sistemin dönüş hareketi yapmasını sağlayarak iğne ve atkı ipliğinin kenar kısmında tutunmasını destekler. Atkı ipliğini destekleyen kancanın ucu delikli, osilasyon hareketi yapabilme özelliği ile tek taraflı atkı atabilme özelliğine sahiptir. Delikli yapıda olan kanca tıpkı mekiksiz dokuma makinelerinde olduğu gibi atkı ipliğini makara ya da bobin gibi araçlara sararak çeker. Bu arada makine üzerinde bulunan atkı ipliğinin gerginliğini ve ağız kısmındaki açıklık miktarını ayarlar. Bu ayarlar atkı regülatörleri atkı ipliğini ifade kontrol edebilirler.
İğneli tezgâh kenarının her biri birbirinden farklı olarak karşınıza çıkar. Bu farklılık dönüş hareketi yaptığı sırada atkının çözgü ipliklerinden farklı olarak başka ipliklere tutunması olarak açıklanabilir. Delikli kanca atkı ipliğini ağızdan geçirerek ilerlediği yoldan tekrar geri dönüş hareketi yaparak işlemini devam ettirir. Bu işlem sırasında atkı ipliğinin karşı kenarda tutulması desteklenir. Bu işlemi yapabilmek için dar dokuma makinelerinde kanca diline sahip bir örme iğnesinin bulunması gerekir.
Bu örme iğnesi dokuma üzerinde çözgü yönde yaptığı yatay hareketlilik ile atkı ipliğinin kenar kısımlarının oluşmasını sağlar. İğneli atkı atma sistemine sahip dar dokuma makinelerinde kenar oluşturmak için ihtiyaç duyulan iki yardımcı iplik ya da iplik kullanılmadan kenar oluşturma kombinasyonu gerçekleştirilir. Bu kombinasyonda örülerek kenar oluşumu gerçekleşir.
İğneli dar dokuma makinelerinde kullanılan dört farklı iğneli kenar örme şekli vardır. Mekik kontrollü dar dokuma tezgahında ise ağız açıklığına atkı ipinin yerleştirilmesi ile tüm hareketin sağlanmasıdır. Aynı zamanda mekik hareketi sırasında dar dokuma yapan makinenin kontrol edilmesi mümkündür. Bu kontrol işlemi ise mekiğe bağlı olan dişli yapıdaki kol aracılığı ile yapılmaktadır.
Dar Dokuma Makineleri Seçiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Dar dokuma makinelerini seçerken istenilen makinenin dokuma bant özelliği, desen kapasitesi, makine çerçevesinin adedi gibi unsurlar dikkate alınarak seçim yapılır. Dar dokuma makinelerinde harf, rakam gibi etiket unsurları çok fazla desen hareketi içermediği için armür zincir baklalarındaki dokuma makinelerinde yapılmaktadır.
Eğer üretimi yapılacak ürün desenlerinde çok fazla hareketlilik mevcut ise özellikle elektronik jakar olmak üzere jakar kartonlu dar dokuma makinelerinin kullanılması gerekmektedir. Bu dar dokuma tezgahlarının diğer dokuma tezgahlarından ayıran önemli özellikleri de vardır. Bu özellikleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Bu makinelerde birden fazla ürün üretilme olanağı oldukça fazladır.
- Ürün yüzeyine kanca adı verilen bir iğne ile atılarak üretim yapılır.
- Her bir kanca atılması 2 devir olarak görülür. Fakat bu durum bir devir olarak dokuma yüzeyine yansıtılır.
- Kenar yüzeyinin oluşumu için iğne yardımı ile sağlanır. Bu da dokuma ve çözgülü örme tekniğinin birbiri ile karışımı olarak ifade edilebilir.
Dar dokuma makinelerinde bant adedi ve genişliği adet ve milimetre olarak ifade edilmektedir. Örneğin dar dokuma makine modelleri üzerinde bulunan 4/100 ya da 2/25 gibi rakamlar makineye ait olan bant ve genişliği ifade eder. İlk sırada yer alan 4 ve 2 rakamı bandın adedini gösterirken 100 ve 25 sayıları ise milimetre cinsinden bant genişliğini ifade etmektedir. Dar dokuma makinelerinde üretimi gerçekleştirilen ürünlerin her biri ayrı yarı alanlara aktarılır. Makine üzerinden bant ve genişlik ayarlarının değiştirilmesi ile çok fazla sayıda bant dokumasının yapılmasına olanak tanır.
Emre Dar Dokuma Ürünleri
2005 yılından bu yana dar dokuma tekstil aksesuarları üretiminde faaliyet gösteriyoruz. Ve modern tesislerimizde ürettiğimiz ürünlerimizle Dar Dokuma alanında tüm dünyaya hizmet sunuyoruz. Uygun fiyat, kaliteli işçilik, müşteri memnuniyeti ve hızlı teslimat ilkelerimizle sektörün her zaman aranan isimleri arasında yer alıyoruz. Kordon, lastik, balıksırtı, organik, geri dönüşümlü ve şerit dar dokuma gibi geniş ürün yelpazemizle ve OEKO‑TEX, GOTS, GRS, OCS, RCS gibi uluslararası sertifikalarımızla sizlere en iyiyi sunuyoruz.
